भूकंप

भूकंप- सामान्य खबरदारी

सर्वसाधारण परिस्थितीत:

• आपल्या आजूबाजूला सुरक्षित जागा ओळखून ठेवा-

• मजबूत टेबल, पलंगाखाली

• आतील भिंतीजवळ

• काच, आरसे, फोटो फ्रेम्स, जड फर्निचरपासून दूर

• उघड्या जागा- इमारती, झाडे, वायर, पूल यांपासून दूर

• आपत्कालीन नंबर (डॉक्टर, रुग्णालय, पोलिस) लक्षात ठेवा. First Aid व Drop-Cover-Hold तंत्र शिकून ठेवा.

• आपत्तीदरम्यान कुटुंबातील सदस्य एकमेकांपासून वेगळे होण्याची शक्यता असते. त्यामुळे यासंबंधित पूर्व नियोजन करा.

• सरकारी यंत्रणा तसेच संस्थांनी आयोजित केलेल्या ड्रील्स, प्रशिक्षणात भाग घ्या.

भूकंपरोधक बांधकामासाठी सूचना:

• बांधकाम करताना संरचनात्मक अभियंत्याचा सल्ला घ्या. Bureau of Indian Standards (BIS) यांनी दिलेले कोड्स पाळा.

• पुरप्रवण क्षेत्र व खोलगट जागांवर घर बांधू नका.

• घराची आराखडे व डिझाइन व्यवस्थित सांभाळून ठेवा.

• घर अथवा इमारतीत संरचनात्मक दोष दिसल्यास तत्काळ दुरुस्ती करा.

• जड वस्तू खालच्या शेल्फवर ठेवा. शेल्फ भिंतीला घट्ट बांधा. काचयुक्त वस्तू बंद कपाटात ठेवा.

• विजेच्या वायरिंग व गॅस लिकेज नियमित तपासा.

• पंखे, दिवे, गीझर इ. सुरक्षित बांधा. एखादा आघात होऊन ते पडणार नाही याची काळजी घ्या.

भूकंपावेळी काय करावे:

• अनेकदा प्राथमिक धक्क्यानंतर मोठा धक्का येतो, त्यामुळे हालचाल कमी ठेवा आणि सुरक्षित जागी थांबा.

• मुलं, वृद्ध, दिव्यांग यांना तातडीने सुरक्षित स्थळी हलवा.

• प्राणी बांधू नका. त्यांना मोकळे सोडा.

घरात असताना

• खाली बसा (DROP), टेबलखाली/मजबूत फर्निचरखाली लपून झाकण घ्या (COVER), घट्ट धरून ठेवा (HOLD).

• खिडक्या, काच, फर्निचर, लाइट्सपासून दूर रहा.

• पलंगावर असाल, तर उशी डोक्यावर ठेवून सावध राहा, परंतु जर डोक्यावर जड वस्तू असतील, तर इतर सुरक्षित ठिकाणी जा.

• भूकंप थांबेल तोपर्यंत घरातच रहा.

घराबाहेर असताना:

• इमारती, झाडे, विजेच्या तारा यांपासून दूर रहा.

• उघड्या जागेतच थांबा.

गाडीत असताना:

• शक्य तितक्या लवकर गाडी थांबवा. इमारती, झाडे, पूल यांच्या जवळ थांबू नका.

• भूकंप थांबल्यावर रस्ता, पूल यांचे नुकसान झाले असेल तर त्यावरून गाडी चालवू नका.

ढिगाऱ्याखाली अडकले असल्यास:

• आगपेटीच्या आग पेटवू नका. हालचाल कमी करा.

• नाकावर कपडा ठेवा.

• तुम्ही ढिगाऱ्याखाली दाबले असल्याचा इशारा देण्यासाठी भिंतीवर/पाईपवर थाप द्या किंवा शिट्टी वाजवा.

• अनावश्यक जोऱ्याने ओरडू नका. यामुळे तुमच्या शरीरातील ऊर्जा वाचेल व श्वासावाटे धूळ तोंडात जाणार नाही.

भूकंपानंतर काय करावे:

• भूकंपानंतर काय करावे:

• नुकसानग्रस्त इमारतीत जाऊ नका.

• लिफ्ट न वापरता जिन्याने जा.

• आफ्टरशॉक्सची शक्यता लक्षात ठेवा.

• इमारती, खांब, झाडे यांच्या सुरक्षिततेची खात्री झाल्याशिवाय जवळ जाऊ नका.

• अफवा पसरवू नका. अधिकृत सूचना पाळा.

• घर सोडताना कोठे जात आहात याची माहिती देऊन नोंदवून ठेवा अथवा कोणालातरी सांगून जा.

• आपले घर व परिसरातील बचावकार्य करणाऱ्या वाहनांची ये जा करण्यासाठी मोकळे ठेवा.

• पूल/फ्लायओव्हर वापरू नका. त्यावरून गाडी चालवू नका.